بنای شهر همدان را به دیاکو پادشاه ماد (حدود ۷۰۰ سال پیش از زادروز مسیح) نسبت‌می‌دهند به بازگفت هرودوت هنگامه یونانی پادشاه ماد، همدان را اکباتان یا هگمتانه نامید و آن را به پایتختی برگزید شهر همدان در زمان بخت خسرو ویران شد و پس از آن داریوش بزرگ آن را دوباره سازی نمود و در زمان خاندان اشکانیان که تیسفون پایتخت کشور بود همدان نیز پایتخت و اقامتگاه تابستانی اشکانیان گردید.
امروزه همه باستان شناسان، تپه باستانی هگمتانه، واقع در کانون شهر همدان را - که پهناور ترین تپه باستانی ایران است - بقایای ساختمانهای کاسی، مادی، هخامنشی و پس از آن می دانند. گستره این تپه نزدیک به ۳۰ هکتار می باشد، که با بشمار آوردن بخش هایی که جزء چارچوب تپه باستانی بوده، ولی اینک ساختمانهای مسکونی‌بر روی آن ساخته شده، به بیش از ۴۰ هکتار نیز می رسد.